Kołysanka dla babci - 할머니를 위한 자장가, Iwona Chmielewska

Skrawki materiałów — skrawki wspomnień. Pamięć otulona tkaniną. Haft jak ścieżka do przeszłości. Ludzie odchodzą, zostają rzeczy noszące na sobie ich dotyk.

Początek 20 w. Łódź i jej okolice. Fabryki i włókniarki. Kobiety, których życie było podporządkowane pracy przy krosnach – na trzy zmiany, w nieustannym rytmie maszyn. Kobiety, które musiały utrzymywać swoje rodziny, często kosztem własnych sił i marzeń. 

Z ogromnym wzruszeniem oglądam tę książkę. To historia osobista i jednocześnie uniwersalna – utkany z tkanin i wspomnień hołd dla pamięci o kobietach, ich ciężkiej pracy i powstałych z niej materiałów, towarzyszących nam od narodzin do śmierci (pierwotnie tytuł miał brzmieć „O tkaninach najbliższych”, ale był trudny do zrozumienia koreańskiemu odbiorcy). To także opowieść o międzyludzkich więziach.

Iwona Chmielewska z rodzinnej historii stworzyła opowieść, w której niejeden czytelnik odnajdzie cząstkę własnej. To kołysanka dla małej Huldy, której nikt nigdy nie śpiewał kołysanek, dla dziewczynki, której dzieciństwo, a potem młodość i dorosłość związane były z pracą w fabryce włókienniczej i upłynęło przy furkocie maszyn, w pyle z przędzy, w hałasie i w smrodzie wybielaczy i barwników...

Nawiązując do terminologii tkackiej: osnową tej opowieści jest pamięć wnuczki, która tworzy ramę, bazę, trwałą strukturę opowieści – to dzięki niej całość może zaistnieć; wątkiem postać babci – to, co wnuczka przeplata przez swoją pamięć, co nadaje tkaninie opowieści kształt, barwę i sens. Wnuczka zbiera wspomnienia, te skrawki tkanin, gromadzi je z czułością, miłością, troską. Ma w sobie współczucie dla trudów jej życia i potrzebę otulenia babci swoją obecnością – ukołysania jej, przytulenia i docenienia. A także wyposażeni tej małej dziewczynki w siłę, bo „jeszcze się w życiu napracujesz”.

To książka-majstersztyk, iście koronkowa robota. Autorka buduje ilustracje tkaninami. Te obrazy — niezwykle poetyckie, wysmakowane i lapidarne  — poruszają emocje, budząc tęsknotę i czułość. 

„Kołysanka dla babci” - opowieść o łódzkich włókniarkach — została wydana w Korei Południowej i uhonorowana nagrodą BolognaRagazzi Award w kategorii New Horizons (2020 r.). Do tej pory nie doczekała się polskiego wydania — brzmi to jak żart, ale nim nie jest.

***

Serdecznie dziękuję Autorce za udostępnienie mi polskiego tekstu.

Kołysanka dla babci,
할머니를 위한 자장가

Iwona Chmielewska,
wydawnictwo BIR, Seul 2019,
oprawa twarda
stron 68

format 32 cm x 28.5 cm