O śmierci w książkach dla dzieci [PRZEGLĄD]

- Mama, a kiedy ja umarnę?
- Nie wiem, tego nikt nie wie. Wierzę jednak, że będziesz żył długo i szczęśliwie!
- Mama, ale powiedz mi, kiedy? Bo ja to przecież muszę wiedzieć!

"Kupa siku" i "Ja nie chcę do przedszkola", Stephanie Blake

Choć moje dzieci są w różnym wieku, to mam wrażenie, że cały czas jesteśmy zawieszeni na jednym etapie rozwojowym ;) Jedno wyrasta, drugie w ten etap wchodzi ... I wesoło jest wszystkim ;)

"Puszczanie bąków, bekanie, kupy i inne obrzydliwości składają się na fascynujący świat kilkulatków płci męskiej. Im większe zażenowanie czy obrzydzenie temat wzbudza, szczególnie w większym gronie babć, cioć czy wujków, tym lepiej i tym bardziej wart jest poruszania" - tak pisałam w 2010 roku przy okazji recenzji "Kupy". Ze zdumieniem stwierdzam, że przez te lata niewiele się zmieniło!

Czerwony Kapturek w wielkim mieście, Aaron Fisch, il. Roberto Innocenti

„Czerwony Kapturek w wielkim mieście”. Bajka grozy i strachu. I choć autorzy oferują nam dwa zakończenia, w to drugie nie wierzą nawet dzieci. Ta historia nie może się zakończyć happy endem.

Współczesny las to nie las znany z baśni braci Grimm, Współczesny las rośnie w mieście. Mieście z betonu i szła, przeoranym żyłami dróg, z sercem bijącym w centrum.
Hałas, kolor, pokusy... Destrukcja. Samotność. Brud. Strach. To miejsce pełne niebezpiecznych zaułków, gdzie nie tylko po zmroku lepiej się nie zapuszczać, obskurnych zakątków i przejść podziemnych, krzykliwych graffiti i śmieci... A jak przyjrzymy się mieszkańcom, od razu wiadomo, że miasto pełne jest też drapieżników. I nie wiadomo, kto człowiek, kto wilk, a kto szakal. Groza ogarnia każdego, kto się zapuści w niebajkowy świat Innocenti'ego.

„Wszyscy patrzą, ale nikt cię nie widzi”.

„Puste ścieżki nigdy nie są puste. Zawsze znajdą się jakieś obserwujące oczy, nosy węszące okazję”.

Oglądanie ilustracji wciąga, a one same fascynują. Przyciągają i odpychają. Roberto Innocenti z precyzją nakreślił obraz dżungli XXI wieku. Napięcie rośnie z każdą kolejną ilustracją. Oglądasz i czujesz, jak ci serce szybciej bije. Czego nie ma na ilustracjach, jest w tekście. Czego nie ma w tekście, jest na ilustracjach — nie trzeba czytać, wystarczy patrzeć...

To nie jest książka dla małych dzieci. Chociaż moje dzieci, jak ją zobaczyły, to oglądały i chciały czytać. Więc im przeczytałam. Jednak nie planowałam tego robić. Pokazałam córce-nastolatce i na tym miałam poprzestać. Wyszło inaczej. Chłopaków interesowały szczegóły, każda ilustracja została rozebrana na części pierwsze (łącznie z rysunkiem stworzonym przez techników policyjnych, wiecie, w jakich okolicznościach ci panowie bawią się w chodnikowe graffiti), porównywaliśmy nawet napisy na tablicy rejestracyjnej...

Mnie ta książka napełniła smutkiem. Widok matki stojącej na jedynym rozjaśnionym balkonie, pośród innych, uśpionych okien wielkiego miasta, jest przejmujący. Ona czeka, ona jeszcze nie wie, ale my tak. Kapturek nie wróci już do domu.

To nie jest świat, w którym chciałabym żyć, to nie widoki, którymi chciałabym karmić oczy swoich dzieci, ale tak bywa. Są takie miejsca. Są szakale i są wilki. Między radosnymi książkami, warto czasem sięgnąć i po taką.
Dać się ostrzec, bo miasto to nie tylko kawiarnie, parki i kolorowe reklamy. I nie trzeba jechać do Bronxu czy zapuszczać się w rejony północnopraskiego trójkąta bermudzkiego w Warszawie, by się o tym przekonać.

Czerwony Kapturek w wielkim mieście,
il. Roberto Innocenti,
tekst Aaron Fisch,
Media Rodzina, 2014.

Kazio i nocny potwór, Martyna Skibińska, il. Anna Niemirko

"Kazio i nocny potwór" to książka dla dzieci małych i starszych, demaskująca nocne potwory. Na wesoło!

Cześć, wilki!, Dorota Kassjanowicz

"Cześć, wilki!" to historia chłopca ze zwyczajnej rodziny. Niby zwyczajnej, ale ... to rodzina, jakiej nie chciałoby się mieć. Sfrustrowana matka, nie lubiąca swojej pracy i ojciec, który przez 24 godziny na dobę jest w pracy, nawet jak w niej nie jest (pewnie tak funkcjonuje wielu właścicieli małych firm). 

Bóg się rodzi, Jarosław Mikołajewski, il. Józef Wilkoń

Pierwszy raz z twórczością Wilkonia zetknęłam się, kiedy na koniec 2 klasy szkoły podstawowej dostałam w nagrodę "Wakacje Pana Burmistrza" z jego ilustracjami. Całkiem niedawno, po 30-latach, odnalazłam tę książkę w piwnicy u mamy - moja radość była ogromna! 

Kiedy byłam już mamą małej Marysi, uwielbiałyśmy spacery po Lesie Bielańskim, których centralnym punktem była karuzela. I całoroczna szopka, z mieszkającym przy niej osiołkiem Francesko! Dowiedziałam się, że obydwie stworzył ilustrator i rzeźbiarz Wilkoń. Pojawiło się zaciekawienie, uwielbienie przyszło, kiedy zaczęłam uważniej przyglądać się książkom dla dzieci. 

Książki sygnowane jego nazwiskiem to sztuka z najwyższej półki. 
Widać i zmysł obserwacji, i lekkość. Ale też miłość do zwierząt, bo głównie te maluje i rzeźbi, i szacunek dla oglądającego. I wielki talent.

 - Dzieci są dla mnie partnerami. Dlatego to, co dla nich robię, musi satysfakcjonować także dorosłych. Przede wszystkim zaś musi podobać się mnie. Nie stosuję więc specjalnych uproszczeń. Traktuję dzieci niezwykle poważnie. Po wielu kontaktach z nimi przekonałem się, że nie znoszą, jak się do nich szczebiocze - mówił w wywiadzie dla polskiegoradia.pl

Józef Wilkoń. Mistrz Polskiej Ilustracji i rzeźbiarz, który jak nikt rzeźbiąc, malując czy rysując zwierzęta - oddaje całą ich naturę. Jego styl - lekki, naturalny, jest tak charakterystyczny (wilkoniowaty), że nie sposób się pomylić. Dla mnie to czarodziej, który jednym pociągnięciem pędzla czy ołówka ożywia malowane zwierzęta, daje im duszę. Oglądanie jego prac - to uczta i wytchnienie. 

Dlatego kiedy kilka dni temu, w naszym osiedlowym sklepiku z zabawkami, między kolorowankami i zwyczajnymi książeczkami zobaczyłam tę książkę ... poczułam się, jakbym wygrała w totolotka! I choć do świąt jeszcze trochę czasu - nie wytrzymam, napiszę o niej dzisiaj. A przede wszystkim pokażę niektóre ilustracje...

"Bóg się rodzi" to album/książka wydany w 2006 roku przez Wydawnictwo Dwie Siostry, z ilustracjami Józefa Wilkonia i płytą CD z 17 kolędami i pastorałkami z różnych części Europy. Autorami tekstu są Maciej Krupa, Kuba Szpilka i Jarosław Mikołajewski. Na całość składa się kilkadziesiąt krótkich rozdziałów, które poświęcone są świętom Bożego Narodzenia i poszczególnym elementom związanym z tradycyjnym ich obchodzeniem w naszym kręgu kulturowym i religijnym, rytuałom i symbolom. Są tu nawet przepisy na oryginalne wypieki z różnych zakątków Europy. To niezbędnik każdego rodzica, kompendium wiedzy. Do tego podane tak, że trudno się oderwać!
Dlatego już podczytujemy, z nadzieją, że nasze przygotowania do tegorocznej Wigilii i świat będą jeszcze ciekawsze i pełniejsze.

A kto nie zna, a chciałby zapoznać się z innymi książkami (wspaniałymi!) stworzonymi przez J.W - może zerknąć TU (KLIK), tu znajdziecie też relację w warsztatów.

Bóg się rodzi,
Józef Wilkoń,
tekst: Maciej Krupa, Kuba Szpilka, Jarosław Mikołajewski,
Wydawnictwo Dwie Siostry,
2006.

Sobota na dwóch kółkach

Taką jesień uwielbiam! Upiekliśmy muffinki, zapakowaliśmy plecak i ruszyliśmy gdzieś, gdzie jeszcze nie byliśmy, choć blisko nas to, blisko... CUDOWNE MIEJSCE! Widzieliśmy kości dinozaura (!), paralotniarzy mogliśmy niemal łapać za nogi, samolociki latały na wyciągnięcie ręki, a na polanie - która skradła moje serce - brzozy, brzozy, brzozy... - chłopaki wyszaleli się za wszystkie czasy.

Wróciliśmy cali, choć ja mam za sobą jeden stan przedzawałowy (dziecko+ rower+ruchliwa ulica), A. jedną ranę na kolanie, S. jedną drzazgę w palcu - poza tym ok.

Galop 44, Monika Kowaleczko-Szumowska

Czekałam na tę książkę. Nie będę ukrywać po "Gupikowie", które "zrosło się" z nami - byłam ciekawa kolejnej książki Moniki Kowaleczko-Szumowskiej. No i sam temat - o Powstaniu Warszawskim nie pisze się zbyt często, choć lata ostatnie to czas przybliżania dzieciom tematyki wojennej. Duża w tym rola Muzeum Powstania Warszawskiego.

Kasztanowa panna ;)

Już mamy swoją gąsienicę :) Wystarczą kasztany (świeże, z nieco suchymi jest problem), gwoździko-śrubkę, sznurek albo wstążeczkę, dużą igłę i coś na oczka (no i klej do oczek). Robi się piorunem. Antkowi (i mnie, bo pomagałam) zajęło to ze 20 minut.

Wakacyjne obrazki ze zwierzakami w tle

Przyszła z córką i psem. Postawiła wózek obok drewnianego podestu, na którym siedziałam i obserwowałam moich chłopaków szalejących w jeziorze. Dziewczynka rozbierała się, rozrzucając wokół wózka ubranka, ona cierpliwie je zbierała i układała na stosiku. - Justynko...

Misiowa piosenka, Benjamin Chaud

Mały miś słyszy pszczołę. Zrywa i i opuszcza gawrę, biegnąc za przyjemnym bzyczeniem.... Tata miś, czując chłód tam, gdzie jeszcze niedawno grzało go ciałko synka, też wybudza się ze snu i z przerażeniem odkrywa, że miś zniknął. Rusza więc za nim! I my też!

Projekt Przygoda z książką: trzy, dwa, jeden, start!

Regularnie co dwa tygodnie, do połowy grudnia, przy wpisach będzie pojawiało się logo projektu Przygody z książką. Nie biorę udziału w różnych akcjach z wielu powodów, głównie z braku czasu. Tu jednak się złamałam, a nawet zgłosiłam ochoczo, no bo tam gdzie książki dla dzieci, tam i my! Celem projektu ogłoszonego przez autorkę blogu Dzika jabłoń jest, krótko mówiąc, propagowanie czytania książek wśród dzieci. Do projektu zgłosiło się ponad 50 blogów.